Leven over de afgrond. Hoe is de stad op een klif gekomen en hoe leeft ze?

Op 120 kilometer van Barcelona bevindt zich een verbazingwekkende plek: op een smal rotsplateau, dat lijkt op de staart van een draak, staan in twee rijen huizen opgesteld. En dit is niet een of ander kasteel of een Chinese muur. Dit zijn echte huizen waar mensen wonen! Ze zijn allemaal gebouwd langs een van de straten op een paar meter van de klif. Het is zelfs verbazingwekkend hoe ze op zo’n klein oppervlak konden passen!
De stad heet Castellfollit de la Roca. Het is vele eeuwen geleden op een rots gebouwd. Vandaag de dag kan het zonder overdrijving een hoogtepunt van Spanje genoemd worden, dat zeker een bezoek waard is. Tenzij je hoogtevrees hebt natuurlijk.
Zo ziet de stad op de klif eruit, van onderaf gezien.
De basaltrots waarop deze stad is gebouwd, bevindt zich in Catalonië, in het natuurpark van de provincie Girona. Deze ongewone vorm van de rots is ontstaan als gevolg van de botsing van vulkanische lavastromen. En de natuur bouwde deze klif in twee fasen: eerst, ongeveer 217.000 jaar geleden, vormde een vulkaanuitbarsting een soort fundering voor deze rots, en veel later (echter, ook heel, heel lang geleden) bouwde een andere uitbarsting als het ware opzettelijk muren, waardoor zoiets als een smal plateau ontstond.
Interessant weetje: Het gebied van La Garoccia is een natuurpark met 70 vulkanen. De meeste van deze vulkanen zijn nog steeds actief en spuwen van tijd tot tijd warme modderstromen uit.
De litho van Godefroy Engelmann naar een schilderij van J.-C. Langlois, 19e eeuw.
De klif is 50 meter hoog, en de oppervlakte van het terrein waarop deze ene straat met twee rijen huizen werd gebouwd, bedraagt slechts 670 vierkante meter.
Aangezien in het begin van ons millennium de inname van vreemde gebieden heel gewoon was, was het niet verwonderlijk dat dit onneembare plateau werd uitgekozen voor de stichting van de nederzetting. Volgens historici werd de eerste schriftelijke vermelding van deze verbazingwekkende stad gevonden in manuscripten die dateren uit 1193. In die tijd werd Castellfollit de la Roca al beschreven als een onneembare vesting met de naam Castellfollit, waar mensen woonden, ondanks de vrij beperkte ruimte en de onmogelijkheid om akkers, land en weiland in de nabijheid van de woning te hebben.
In de regel verscholen de boeren die aan de voet van de klif woonden zich in tijden van invallen in de vesting om hun gezinnen te beschermen tegen oorlogszuchtige buren. Maar in de loop der tijd hebben velen daar huizen gebouwd die “vergroeid” lijken te zijn met de klif, waardoor de hoogte ervan met ten minste twee verdiepingen toeneemt. Dit is te danken aan het feit dat alle huizen uit hetzelfde gesteente (basalt) zijn opgetrokken als de rots zelf. En daar komt nog bij dat de achterkanten van de huizen gelijk staan met de klif, en soms zelfs een beetje naar beneden hangen.
Verrassend genoeg heeft dit kleine stadje, dat in sommige reisgidsen zelfs een dorp wordt genoemd, veel interessante bezienswaardigheden. Het heeft zijn eigen kerk (San Salvador), en zijn geschiedenis gaat terug tot de 13e eeuw, toen hier een kapel verscheen. In de loop van haar bestaan is zij vele malen verwoest en zelfs herbouwd. Aan het einde van de vorige eeuw werd de kerk volledig herbouwd dankzij de inspanningen van de dorpsbewoners.
Castellfollit de la Roca heeft alles voor een comfortabel leven. Het heeft zijn eigen school, kleuterschool, cafés en bars, en ook zijn eigen worstenmuseum, dat hier al 27 jaar is. En, natuurlijk, is er een uitstekend observatiedek. Bezoekers kunnen het omliggende landschap bewonderen, inclusief verkeersbruggen, laaggelegen hutten en rivieren.
Uitzicht vanaf het observatiedek.
De stad zelf is ongeveer 800 jaar oud en werd oorspronkelijk gebouwd als vestingwerk. In de loop van haar geschiedenis is zij vele malen verwoest door aardbevingen en oorlogen. De huizen hebben echter het uiterlijk van de Middeleeuwen behouden.
Door voortdurende reconstructies zien we de kerk met een vierkante klokkentoren en een dak versierd met kleine pilasters, wat kenmerkend is voor de late renaissance. Vanaf 1657 heeft de kerk het uiterlijk dat we vandaag de dag kunnen zien. Dit is misschien wel de enige bezienswaardigheid van Castellfollit de la Roca, afgezien van het feit dat het als zodanig een uniek monument van architectuur is.
De bewoners gebruikten dezelfde basalt gevormd uit lava als bouwmateriaal. De daken zijn bedekt met bruine dakpannen. De ruimten tussen de vloeren zijn versierd met keramiekdecoraties en de kroonlijsten zijn bedekt met pleisterwerk. In het algemeen zien de huizen er gezellig en elegant uit en zijn ze doordrongen van de geest van de Europese Middeleeuwen.
Het balkon van een van de huizen. Foto: Luis Tejero.
Het is interessant dat Castellfollit de la Roca, waar zelfs nu nog maar iets meer dan duizend inwoners wonen, wordt beschouwd als een van de eerste steden in Spanje waar telefoondiensten werden aangelegd.
De steeg van de stad op een klif.
Slechts weinig steden in de wereld hebben zo’n extreme ligging en planning. Zoals de plaatselijke bevolking opmerkt, wordt de stad ook gekenmerkt door een bijzonder klimaat, dat niet inherent is aan Spanje zelf. Dit is te danken aan het landschap, de aanwezigheid van veel groen en een hoge luchtvochtigheid.
Door de voortdurende verdamping van de klif ligt de stad in een nevel, maar bij zeer warm en droog weer is zij in al haar glorie te zien. Hoewel het leven zelf er niet zo mooi is als de natuur en het klimaat. Het spreekt vanzelf dat het zeer moeilijk is om deze nederzetting te bereiken, want er is geen openbaar vervoer, u moet uw eigen auto hebben.
De oude brug is de enige weg die naar de stad leidt.
Voor de tuinders is het al niet beter. Om hun gewassen te verbouwen en te oogsten, moeten ze een enorme omweg maken om de grote brug over te steken die zich aan het begin van het plateau bevindt. Het is de enige verbinding met de buitenwereld die hen in staat stelt de rivier over te steken en de vruchtbare vallei aan de voet van de klif te bereiken. Daar hebben de mensen tuinen, wijngaarden en moestuinen geplant.
In verschillende delen van de wereld hebben mensen zich eeuwenlang op grote hoogte gevestigd. Soms werden huizen op bergen en kliffen gebouwd uit pure noodzaak, rekening houdend met de geografische kenmerken van het gebied, of werd zo’n locatie gekozen om veiligheidsredenen. Maar soms was het vanwege religieuze overtuigingen.