Kartezyen Problemler Pdf
kaynağı değiştir]
Descartes için etik bir bilimdi, en yüksek ve en mükemmel olanıydı. Diğer bilimler gibi etiğin de kökleri metafizikteydi.[85] Bu şekilde Tanrı'nın varlığını savunur, insanın doğadaki yerini araştırır, zihin-beden ikiliği teorisini formüle eder ve özgür irade'yi savunur. Bununla birlikte, ikna olmuş bir rasyonalist olduğu için Descartes, aramamız gereken şeyleri aramada aklın yeterli olduğunu ve erdemin eylemlerimize rehberlik etmesi gereken doğru akıl yürütmeden oluştuğunu açıkça belirtir. Bununla birlikte, bu akıl yürütmenin niteliği bilgiye bağlıdır, çünkü iyi bilgilendirilmiş bir zihin daha iyi seçimler yapma yeteneğine sahip olacaktır ve aynı zamanda zihinsel duruma da bağlıdır. Bu nedenle tam bir ahlak felsefesinin bedenin incelenmesini içermesi gerektiğini söyledi.[103]:189Bohemya Prensesi Elisabeth ile yazışmasında bu konuyu tartıştı ve sonuç olarak insandaki psikosomatik süreçleri ve tepkileri üzerine, duygulara veya tutkulara vurgu yapan bir çalışmayı içeren Ruhun Tutkuları (The Passions of the Soul) adlı eserini yazdı.[104] İnsan tutkusu ve duygusuyla ilgili çalışmaları, takipçilerinin (bkz. Kartezyenizm) felsefesinin temelini oluşturacak ve edebiyat ile sanatın ne olması gerektiği, özellikle de duyguyu nasıl harekete geçirmesi gerektiği konusundaki fikirler üzerinde kalıcı bir etkiye sahip olacaktı.[105]
İnsanlar, Zeno'nun ardından Descartes'ın erdemle özdeşleştirdiği en yüksek iyilik aramalı, çünkü bu kutsanmışlık üretir. Epicurus için, en yüksek iyilik hazdı ve Descartes aslında bunun Zeno'nun öğretisiyle çelişmediğini çünkü erdemin bedensel hazdan daha iyi olan ruhsal bir haz ürettiğini söyler. Aristoteles'in mutluluk (eudaimonia)'nın hem ahlaki erdeme hem de orta derecede bir servet gibi talihin mallarına bağlı olduğu görüşüyle ilgili olarak, Descartes talihin mutluluğa katkıda bulunduğunu inkâr etmez, ancak büyük oranda kişinin kendi kontrolü dışında olduğunu, oysa kişinin zihninin tamamen kontrolü altında olduğunu belirtir.[104] Descartes'ın ahlaki yazıları hayatının son döneminde geldi, ancak daha önce, Yöntem Üzerine Söylevde (Discourse on the Method), tüm fikirlerinden şüphe ederken harekete geçebilmek için üç özdeyiş benimsedi. Bu onun "Geçici Ahlak"ı (Provisional Morals) olarak bilinir.
Din[değiştir kaynağı değiştir]
1649'da yayınlanan[99]Ruhun Tutkularında (The Passions of the Soul) Descartes, insan vücudunun hayvan ruhları içerdiğine dair yaygın çağdaş inancı tartıştı. Bu hayvan ruhlarının, beyin ve kaslar arasındaki sinir sistemi etrafında hızla sirküle olan hafif ve dolaşan sıvılar olduğuna inanılırdı ve yüksek veya kötü ruhlu olmak gibi duygular için bir metafor görevi görürdü. Bu hayvan ruhlarının insan ruhunu veya ruhun tutkularını etkilediğine inanılıyordu. Descartes altı temel tutkuyu ayırt etti: merak, aşk, nefret, arzu, neşe ve üzüntü. Tüm bu tutkuların orijinal ruhun farklı kombinasyonlarını temsil ettiğini ve ruhu belirli eylemleri isteme veya isteme konusunda etkilediğini savundu. Örneğin, korkunun, ruhu bedende bir tepki üretmesi için harekete geçiren bir tutku olduğunu savundu. Ruh ve beden arasındaki ayrım konusundaki dualist öğretilerine uygun olarak, beynin bir bölümünün ruh ve beden arasında bir bağlantı görevi gördüğünü ve epifiz bezi bağlayıcı olarak seçtiğini varsayıyordu.[100] Descartes, sinyallerin kulaktan ve gözden hayvan ruhları aracılığıyla epifiz bezine geçtiğini savundu. Böylece bezdeki farklı hareketler çeşitli hayvan ruhlarına neden olur. Epifiz bezindeki bu hareketlerin Tanrı'nın iradesine dayandığını ve insanların kendilerine faydalı olan şeyleri istemeleri ve sevmeleri gerektiğini savundu. Ama aynı zamanda, vücutta dolaşan hayvan ruhlarının epifiz bezinden gelen komutları bozabileceğini, bu nedenle insanların tutkularını nasıl kontrol edeceklerini öğrenmeleri gerektiğini savundu.[101]
Descartes, 19. yüzyıl refleks teorisini etkileyen, dış olaylara otomatik bedensel tepkiler üzerine bir teori geliştirdi. Dokunma ve ses gibi dış hareketlerin sinirlerin uçlarına ulaştığını ve hayvan ruhlarını etkilediğini savundu. Örneğin ateşten gelen ısı, derideki bir noktaya etki ederek, hayvan ruhlarının merkezi sinir sistemi yoluyla beyne ulaşmasıyla bir tepkiler zincirini harekete geçirir ve karşılığında hayvan ruhları, eli ateşten uzağa hareket ettirmek için kaslara geri gönderilir.[101] Bu tepkiler zinciri sayesinde vücudun otomatik tepkileri bir düşünce süreci gerektirmez.[97]
Her şeyden önce ruhun bilimsel araştırmaya tabi tutulması gerektiğine inanan ilk bilim adamlarından biridir. Çağdaşlarının ruhun ilahi olduğuna dair görüşlerine meydan okudu, bu nedenle dini otoriteler onun kitaplarını tehlikeli olarak gördüler. Descartes'ın yazıları, duygular ve bilişsel değerlendirmelerinin duyuşsal süreçlere nasıl çevrildiği üzerine teorilerin temelini oluşturmaya devam etti. Descartes, beynin çalışan bir makineye benzediğine inanıyordu ve birçok çağdaşının aksine matematik ve mekaniğin zihnin en karmaşık süreçlerini açıklayabileceğine inanıyordu. 20. yüzyılda Alan Turing, Descartes'tan esinlenerek matematiksel biyoloji temelinde bilgisayar bilimi geliştirdi. Refleksler üzerine teorileri, ölümünden 200 yıldan fazla bir süre sonra, gelişmiş fizyolojik teoriler için temel teşkil etti. Fizyolog Ivan Pavlov Descartes'ın büyük bir hayranıydı.[102]