Net Defter Değeri Nasıl Hesaplanır
—Bir konuda &#;ehit verilmi&#; olmas&#;, o konunun do&#;rulu&#;u için bir&#;ey kan&#;tlamaktan öylesine uzakt&#;r ki, herhangi bir &#;ehidin herhangi bir zaman do&#;ruluk ile herhangi bir al&#;&#;veri&#;i oldu&#;unu yads&#;mak geliyor içimden. Bir &#;ehidin do&#;ru sayd&#;klar&#;n&#; dünyan&#;n kafas&#;na vuru&#; biçimi bile öylesine dü&#;ük bir zihinsel dürüstlük düzeyi, «do&#;ruluk» sorunu konusunda öylesine bir güdüklük dilegetirir ki, ki&#;inin bir &#;ehidin söyledi&#;inin yanl&#;&#; oldu&#;unu kan&#;tlamas&#; bile gerekmez. Do&#;ruluk, birinin sahip oldu&#;u ve bir ba&#;kas&#;n&#;n da sahibi olmad&#;&#;&#; bir&#;ey de&#;ildir : do&#;ruluk konusunda olsa olsa köylüler ya da Luther türü köylü havarileri böyle dü&#;ünebilir. &#;undan emin olunabilir ki, tinsel konulardaki vicdan düzeyi ne denli yüksekse, bu konulardaki alçakgönüllülük, gönüllülük, o denli büyük olacakt&#;r. Be&#; &#;ey bilmek, ve nazik bir biçimde, ba&#;ka &#;eylerin bilgisini geri çevirmek. «Do&#;ruluk», bu sözcü&#;ün, her peygamberin, her mezhepçinin, her özgür tinlinin, her sosyalistin, her kilise adam&#;n&#;n anlad&#;&#;&#; anlam&#;yla, küçük, en küçük bir do&#;runun bulunmas&#; için bile gerekli tinsel yeti&#;me ve kendini a&#;man&#;n daha ba&#;lang&#;c&#;nda olunmad&#;&#;&#;n&#;n tam bir kan&#;t&#;d&#;r. —&#;ehit olarak ölmek, arada söyleyelim, tarih için büyük bir &#;anss&#;zl&#;k olmu&#;tur: bu, ba&#;tan ç&#;karm&#;&#;t&#;r. Bütün ahmaklar&#;n, bu arada kad&#;nlar&#;n ve halk&#;n da ç&#;kard&#;&#;&#; sonuç; birisi onun u&#;runa öldü diye (ya da, hatta, ilk Hristiyanl&#;ktaki gibi ölüme susam&#;&#;l&#;k-salg&#;nlar&#; yaratt&#; diye), bir konunun öneminin ortaya ç&#;kt&#;&#;&#; sonucu, —bu sonuç, incelenmeye, inceleyici ve dikkatli tine, ölçülmez derecede ket vurmu&#;tur. &#;ehitler, do&#;rulu&#;a zarar vermi&#;lerdir. Bugün bile, en s&#;radan tarikatç&#;l&#;&#;&#;n sayg&#;n bir san elde etmesi için tek bir kaba kovu&#;turmaya u&#;ramas&#; yetiyor. —Ne yani? birisi onun için ya&#;am&#; terkediyor diye, bir&#;eyin de&#;erinde bir de&#;i&#;iklik mi meydana geliyor? —Sayg&#;n hale gelmi&#; bir yan&#;lg&#;, bir ek ayart&#;c&#; etki kazanm&#;&#; bir yan&#;lg&#;d&#;r : san&#;yor musunuz ki, siz Tanr&#;bilimci Efendiler, yalanlar&#;n&#;z için &#;ehitler yaratman&#;za izin verece&#;iz? —Bir konunun geçerli&#;ini ortadan kald&#;rman&#;n yolu, onu sayg&#;yla rafa kald&#;rmakt&#;r, —tanr&#;bilimcileri ortadan kald&#;rman&#;n yolu da budur Bütün kovu&#;turucular&#;n dünya - tarihsel budalal&#;klar&#;, tam da dü&#;man&#; olduklar&#; konuya sayg&#;nl&#;k görünümünü kendi elleriyle kazand&#;rmalar&#;d&#;r, —ona &#;ehitli&#;in ola&#;anüstü çekicili&#;ini hediye etmekle Bugün bile, kad&#;nlar, bir yan&#;lg&#;n&#;n önünde diz çöküyorlar, çünkü birisi onlara birisinin bunun için çarm&#;hta öldü&#;ünü söylemi&#;. Ya peki çarm&#;h bir kan&#;tlama m&#;d&#;r — — Bu konuda ise, tek biri var, bütün bu konularda as&#;l sözü söyleyen, binlerce y&#;ld&#;r söylenmesi gerekli sözleri söyleyen, — Zerdü&#;t.
Kanla i&#;aretler yazarlar yürüdükleri yolda, ahmakl&#;klar&#; da onlara ö&#;retir ki, ki&#;i kanla hakikati kan&#;tlar.
Oysa kan, en kötü tan&#;&#;&#;d&#;r hakikatin; kan, en saf ö&#;retiyi bile zehirler, yürek ç&#;lg&#;nl&#;&#;&#;na, yürek nefretine dönü&#;türür.
Ve birisi ö&#;retisi için ate&#;in içinden geçse, —neyi kan&#;tlar ki bu? Çok daha önemlisi, kendi yang&#;n&#;ndan kendi ö&#;retisinin ç&#;kmas&#;.
Ki&#;i aldanmaya kap&#;lmamal&#;: büyük tinliler, ku&#;kucudurlar. Zerdü&#;t bir ku&#;kucudur. Güçlülük, tinin kuvvetinden ve üstkuvvetinden gelen özgürlük, kendini skepsis yoluyla kan&#;tlar. Kan&#;lara varm&#;&#; insanlar, de&#;erlilik ve de&#;ersizlik konusunda söz konusu bile olmazlar Kan&#;lar tutsakl&#;klard&#;r. &#;u, yeterince uza&#;&#; göremez; bu, kendi alt&#;n&#; göremez : oysa de&#;er ve de&#;ersizlik konusunda söz sahibi olmak için, ki&#;inin be&#;yüz kan&#;y&#; kendi alt&#;nda görmesi gerekir, — ard&#;nda görmesi gerekir Bir tin, büyük &#;eyler istiyorsa; bunlara ula&#;man&#;n yolunu da istiyorsa, zorunlu olarak ku&#;kucudur. Her türlü kan&#;dan ba&#;&#;ms&#;zl&#;k, güçlülü&#;e aittir, özgürce görebilmeye Büyük tutku, bu tinin varl&#;&#;&#;n&#;n temeli ve gücü, kendi oldu&#;undan daha ayd&#;nl&#;k, daha despotça, onun bütün dü&#;ün gücünü eline al&#;r; kut-d&#;&#;&#; araçlar için bile yüreklendirir; belirli ko&#;ullarda kan&#;lar edinmesine bile izin verir. Araç olarak kan&#;lar: ki&#;i birçok &#;eye bir kan&#; arac&#;l&#;&#;&#;yla ula&#;&#;r. Büyük tutku, kan&#;lar&#; kullan&#;r, harcar; onlara boyun-e&#;mez, —bilir, kendisinin egemen oldu&#;unu. —Ters taraftan : &#;nanma gereksinimi, herhangi bir ko&#;ulsuz Evet ya da Hay&#;r gereksinimi, Carlyle'c&#;l&#;k, bir zay&#;fl&#;k gereksinimidir, inançl&#; insan, her türden «inanan», zorunlu olarak ba&#;&#;ml&#; insand&#;r, — kendini amaç olarak koyamayan, genel olarak kendi kendinden hareketle amaç koyamayan biri, «Mümin», kendine ait de&#;ildir, o ancak araç olabilir, onun kullan&#;lmas&#; gerekir, kendisini kullanacak birisini gerekser. Onun içgüdüsü, bir kendiliksizle&#;me ahlak&#;na en büyük onuru tan&#;r: her&#;ey, onu bu ahlaka ba&#;lar —kurnazl&#;&#;&#;, deneyimi, kendini be&#;enmi&#;li&#;i. Her inanc&#;n kendisi, bir kendiliksizle&#;me, bir kendine yabanc&#;la&#;ma ifadesidir Büyük ço&#;unluk için zorlanman&#;n; yüksek bir anlamda kölelik gibi bir kendi d&#;&#;lar&#;ndan onlar&#; ba&#;layan ve yerlerinde tutan düzenleyicinin ne denli gerekli oldu&#;u; köleli&#;in de, isteme yetisi zay&#;f insan&#;n, özellikle kad&#;n&#;n serpilip ba&#;ar&#;l&#; olmas&#;n&#;n ilk ve. son ko&#;ulu oldu&#;u göz önüne getirilirse, o zaman, kan&#;lar da, «inanç» da, anla&#;&#;l&#;r. Kan&#;l&#; insan, belkemi&#;ini kan&#;da bulur. Birçok &#;eyi. görmemek, hiçbir konuda yans&#;z olmamak, her konuda yanda&#;l&#;k etmek, bütün de&#;erler konusunda kesinkes ve zorunlu bir optik sahibi olmak —bunlar, böyle bir tür insan&#;n genel olarak varolabilmesini belirleyen ko&#;ullard&#;r. Oysa, bu ko&#;ullarda, bu tür insan, do&#;ruluklu insan&#;n—do&#;rulu&#;un kendisinin kar&#;&#;t&#;, dü&#;man&#;d&#;r inanan, neyin «do&#;ru» oldu&#;u neyin olmad&#;&#;&#; sorusu için herhangi bir vicdan sahibi olmakta özgür de&#;ildir: bu noktada dürüst olsayd&#;, bu onun bat&#;&#;&#; olurdu Patolojik olarak belirlenmi&#; opti&#;i, kan&#;ya varm&#;&#; ki&#;iyi fanatik haline sokar —Savonarola, Luther, Rousseau, Robespierre, Saint - Simon— güçlü, özgürle&#;mi&#; tinin kar&#;&#;t tipi. Ama, bu hasta tinlerin, bu kavramsal saral&#;lar&#;n büyük gösteri&#;lilikleri, büyük kitle üzerinde etkili olur,—fanatikler pitoresktirler, insanl&#;k da nedenler i&#;itmekten çok, gösteri seyretmekten ho&#;lan&#;r
—Kan&#;n&#;n, «inanma»n&#;n psikolojisinde bir ad&#;m daha. Kan&#;lar do&#;rulu&#;un yalanlardan daha büyük dü&#;manlar&#; olmas&#;n sak&#;n, sorusunu göze al&#;p ortaya at&#;&#;&#;m, epeydir (&#;nsanca, Pek &#;nsanca, s. []). Bu kez de karar verici soruyu soruyorum: yalan ile kan&#; aras&#;nda herhangi bir kar&#;&#;tl&#;k var m&#;? —Bütün dünya oldu&#;una inan&#;yor; ama bütün dünya daha nelere inanm&#;yor ki! —Herbir kan&#;n&#;n, kendi tarihi, ilk biçimleri, denemeli yan&#;lmal&#; kavranmalar&#; vard&#;r: önceleri uzun bir süre hiç de kan&#; de&#;ilken, sonradan, daha da uzun bir süre pek de kan&#; olmayan bir hale, en sonunda da kan&#; haline gelir. Acaba —kan&#;n&#;n bu ilk kuluçkal&#;k biçimleri aras&#;nda yalan da yok muydu? —Bu arada gerekli olan da yaln&#;zca ki&#;ilerin de&#;i&#;mesiydi: Babada henüz yalan olan, o&#;ulda kan&#; haline gelirdi. —Yalan dedi&#;im de &#;udur: ki&#;inin, gördü&#;ü bir&#;eyi görmemi&#; olmay&#; istemesi, gördü&#;ü bir&#;eyi öyle görmemi&#; olmay&#; istemesi: yalan&#;n tan&#;k önünde ya da tan&#;ks&#;z olmas&#; önemli de&#;ildir. En yayg&#;n yalan, ki&#;inin kendi kendine söyledi&#;i yaland&#;r; ba&#;kalar&#;na yalan söylemek, göreceli olarak ender bir durumdur. —imdi, bu görmü&#; oldu&#;unu görmemi&#; olmay&#; istemek, onu öyle görmemi&#; olmay&#; istemek, herhangi bir anlamda yantutman&#;n neredeyse ilk ko&#;uludur: yan tutan insan, zorunlukla yalanc&#; hale gelir. Alman tarih yaz&#;m&#;n&#;n bir kan&#;s&#;, örne&#;in, Roma'n&#;n bir despotluk yönetimi oldu&#;u, Germenlerin de özgürlük havas&#;n&#; dünyaya getirenler oldu&#;udur: bu kan&#;yla bir yalan aras&#;nda ne fark var? Ki&#;i niye hâlâ &#;a&#;&#;yor ki, bütün yanda&#;l&#;klar&#;n, bu arada Alman tarihçilerin de, içgüdüyle, ahlak&#;n büyük sözlerini a&#;&#;zlar&#;na almalar&#;na, —ahlak&#;n, bu tür yanl&#; insan&#;n ona her an gereksinimi oldu&#;undan dolay&#; varl&#;&#;&#;n&#; sürdürdü&#;üne? — «Biz bu kan&#;day&#;z: bütün dünya önünde onu yükleniyoruz, onun için ya&#;&#;yor, onun için ölüyoruz,— kan&#;lar&#; olan her&#;eye sayg&#;!» —Buna benzer &#;eyleri Antisemitlerin bile a&#;&#;zlar&#;ndan i&#;ittim. Tersine, Efendiler! Bir Antisemit, bir ilkeden ç&#;karak yalan söylüyor diye hiç de daha sayg&#;n hale gelmez Rahipler bu konularda daha incedirler ve bir kan&#;n&#;n kavram&#;nda ilkesel, çünkü amaç için gerekli bir yalanc&#;l&#;&#;&#;n bulundu&#;u itiraz&#;n&#; gayet iyi anlayarak, bununla kar&#;&#;la&#;&#;nca, Yahudilerden bu yana, «tanr&#;», «tanr&#;n&#;n iradesi», «tanr&#;n&#;n vahiyi» kavram&#;n&#; ortaya sürme kurnazl&#;&#;&#;n&#; göstermi&#;lerdir. Kant bile, Kesin Buyru&#;u'yla, ayn&#; yolu tuttu: bu noktada onun Ak&#;l'&#; Pratik hale geldi. —Öyle sorular vard&#;r ki, bunlar&#;n do&#;rulu&#;u ve do&#;ru olmamas&#; konusunda karar vermek insan&#;n elinde de&#;ildir; bütün yüksek sorular, bütün yüksek de&#;er sorunlar&#;, insan akl&#;n&#;n ötesindedir Akl&#;n s&#;n&#;rlar&#;n&#; kavramak — budur ilkin sahici felsefe Tanr&#; insana niye vahiy indirdi? Tanr&#; gereksiz, bo&#; bir i&#; yapabilir mi? insan kendili&#;inden iyi ve kötünün ne oldu&#;unu bilemez, tanr&#; bu yüzden ona kendi iradesini gösterdi Ç&#;kar&#;lacak ders: rahip yalan söylemiyordur, —onun söz konusu etti&#;i &#;eyler üzerine «do&#;ru» ya da «do&#;ru de&#;il» sorular&#;, yalan söylemeye hiç mi hiç elvermez. Çünkü yalan söyleyebilmek için, burada neyin do&#;ru oldu&#;una karar verebilmek gerekir. Oysa insan tam da bunu yapamaz; böylece, rahip tanr&#;n&#;n sözcüsüdür sadece —Böylesine bir rahipçe ak&#;lyürütme hiç de yaln&#;zca Yahudice ve Hristiyanca de&#;ildir; yalan söyleme hakk&#; ve «vahiy» kurnazl&#;&#;&#;, rahip tipine ait bir özelliktir, décadence, rahipleri kadar putatapanlar&#;n rahiplerine de (—putatapanlar, ya&#;ama Evet diyenlerdir, onlar için «tanr&#;», bütün &#;eylerin büyük Evet'idir). —«Yasa», «tanr&#;n&#;n iradesi», «kutsal kitap», «ilham» —hepsi yaln&#;zca, rahibin güce ula&#;mak için, gücünü ayakta tutmak için gereksedi&#;i ko&#;ullar&#; niteleyen sözcükler,—bu kavramlar bütün rahip örgütlerinin, bütün rahipçe ya da felsefi - rahipçe iktidar kurulu&#;lar&#;n&#;n temelinde yatar. «Kutsal yalan» —Konfiçyus'a, Manu Yasalar Kitab&#;'na, Muhammed'e, Hristiyan Kilisesine ortakt&#;r — : Platon'da da eksik de&#;ildir. «Hakikat burada» : bu söylenince, orada bir rahip, yalan söylüyor demektir
—Sonunda önemli olan, hangi amaç için yalan söylendi&#;idir. Hristiyanl&#;kta «kutsal» amaçlar&#;n eksik olmas&#;d&#;r, benim onun araçlar&#;na itiraz&#;m. Yaln&#;zca fena amaçlar: ya&#;am&#;n zehirlenmesi, yalanlanmas&#;, yads&#;nmas&#;, bedenin horgörülmesi, insan&#;n günah kavram&#; yoluyla de&#;ersizle&#;tirilmesi ve kendi kendini karg&#;&#;lar hale getirilmesi — dolay&#;s&#;yla, araçlar&#; da fena. — Manu Yasalar Kitab&#;'n&#; tam tersi bir duyguyla okuyorum, kar&#;&#;la&#;t&#;r&#;lamaz ölçüde tinsel ve üstün bir yap&#;t, ki bunun ad&#;n&#; &#;ncil'inkiyle birlikte anmak bile tine kar&#;&#; bir günah olurdu. Ki&#;i hemen sezinliyor: bu kitab&#;n ard&#;nda, içinde, gerçek bir felsefe var, yaln&#;zca kötü kokulu bir hahaml&#;k Ve bat&#;l inanç Yahudili&#;i de&#;il, —en &#;&#;mar&#;k psikolog bile di&#;ine göre bir&#;ey buluyor içinde En önemlisi de, bu kitapla her türden &#;ncil aras&#;ndaki temel fark: soylu katmanlar, filozoflar ve sava&#;ç&#;lard&#;r burada, bu kitapla ellerini sürünün üstünde tutanlar; heryerde soylu de&#;erler, bir tamamlanm&#;&#;l&#;k duygusu, ya&#;ama bir Evet, zafer kutlayan bir kendisinden ve ya&#;am&#;ndan ho&#;nutluk duygusu, — güne&#; par&#;ld&#;yor bütün kitab&#;n üstünde. —Hristiyanl&#;&#;&#;n konu edinerek kendi dibi bulunmaz baya&#;&#;l&#;&#;&#;n&#; saçt&#;&#;&#; &#;eyler, örne&#;in çocuk yapma, kad&#;n, evlilik, burada ciddiyetle, sayg&#;yla, sevgi ve güvenle ele al&#;n&#;yor. Asl&#;nda, nas&#;l oluyor da çocuklar&#;n ve kad&#;nlar&#;n eline, içinde &#;u a&#;a&#;&#;lay&#;c&#; sözün bulundu&#;u kitab&#; verebiliyoruz: «fahi&#;elik yüzünden herkesin kendi kar&#;s&#; ve herkesin kendi erke&#;i olsun : &#;ehvet çekmektense görücüye ç&#;kmak evlâd&#;r»? Ve insan&#;n do&#;u&#;u, immaculata conceptio kavram&#;yla Hristiyanla&#;t&#;r&#;ld&#;kça, yani kirletildikçe, ki&#;i hâlâ Hristiyan olmay&#; sürdürebilir mi? Manu Yasalar Kitab&#;'ndan ba&#;ka, kad&#;na onca incelikli ve iyilikli &#;eylerin söylendi&#;i bir kitap bilmiyorum; bu ya&#;l&#; k&#;rsakall&#;lar ve kutsal ki&#;iler, kad&#;nlara kar&#;&#; belki de a&#;&#;lmam&#;&#; nezakette bir davran&#;&#; biçimine sahipler. Bir yerde, &#;öyle deniyor: «Kad&#;n a&#;z&#;, k&#;z gö&#;sü, çocuk duas&#;, kurban duman&#;, bunlar herzamah temizdir.» Bir ba&#;ka yer: «güne&#;in &#;&#;&#;&#;&#;ndan, ine&#;in gölgesinden, havadan, sudan, ate&#;ten ve bir k&#;z&#;n nefesinden daha temiz &#;ey yoktur.» Son bir yer —belki de. kutsal bir yalan, ayn&#; zamanda—: «gövdenin, göbek üstündeki bütün delikleri temiz, bütün alt&#;ndakiler de pistir. Yaln&#;zca k&#;zlar&#;n bütün bedeni temizdir.»
Ki&#;i, Hristiyanca amac&#; bir kez Manu Yasalar Kitab&#;'n&#;n amac&#;yla kar&#;&#;la&#;t&#;r&#;p ölçünce, Hristiyan araçlar&#;n in flagranti kut-d&#;&#;&#;l&#;&#;&#;n&#; yakalay&#;veriyor, —bu kocaman amaç kar&#;&#;tl&#;&#;&#;n&#;n üstüne güçlü bir &#;&#;&#;k tutunca. Hristiyanl&#;&#;&#; ele&#;tirenlerin elinde de&#;ildir onu horgörülesi bir&#;ey haline sokmak. —Manu gibi bir Yasalar Kitab&#;, her iyi yasa kitab&#;n&#;n izledi&#;i yolla ortaya ç&#;kar: uzun yüzy&#;llar&#;n deneyimini, kurnazl&#;&#;&#;n&#; ve deneysel ahlak&#;n&#; özetler; defteri kapat&#;r, art&#;k bir&#;ey yaratmaz. Bu tür bir hukuksal metinle&#;menin ön ko&#;ulu, yava&#; yava&#; ve pahal&#; bir biçimde kazan&#;lm&#;&#; bir hakikate yetke yaratma araçlar&#;n&#;n, bu hakikati kan&#;tlamak için gerekli araçlardan temelden farkl&#; oldu&#;unun sezgisidir. Bir yasa kitab&#; hiçbir zaman bir yasan&#;n yararlar&#;n&#;, temellerini, ortaya ç&#;k&#;&#; tarihinin nedenselli&#;ini anlatmaz : bunu yapsayd&#;, yasaya boyune&#;ilmesinin önko&#;ulu olan buyurucu tondan, «mal&#;s&#;n»dan taviz vermi&#; olurdu. Sorun da tam buradad&#;r. —Bir halk&#;n geli&#;mesinin belirli bir noktas&#;nda, o halk&#;n en geni&#; bak&#;&#;l&#;, yani geriyi ve ileriyi en iyi gören metni, ya&#;amda uyulmas&#; gereken —yani ancak ona uyularak yasana bilecek — deneyimi, olmu&#;-bitmi&#;, tamamlanm&#;&#; ilan eder. Hedefi, deney ça&#;lar&#;n&#;n ve kötü deneyiminin sonuçlar&#;n&#;, olabildi&#;ince zengin ve tam olarak ortaya koymakt&#;r. Bu yüzden, art&#;k her&#;eyden önce kaç&#;n&#;lmas&#; gereken, de&#;erlerin daha da ileri denenmesi; ak&#;&#;kan, belirsiz durumlar&#;n&#;n sürüp gitmesi, de&#;erlerin in infmitum s&#;nanmas&#;, seçilmesi, ele&#;tirilmesidir. Buna kar&#;&#; çifte bir duvar örülür: &#;lkin vahiy duvar&#;; yani bu yasalar&#;n ak&#;lsall&#;&#;&#;n&#;n, insandan kaynaklanmad&#;&#;&#;, yava&#; yava&#; ve s&#;naya yan&#;la aran&#;p bulunmad&#;&#;&#;, tersine, tanr&#;sal bir kaynaktan, bütün, tamamlanm&#;&#;, tarihsiz olarak, bir arma&#;an olarak, bir mucize olarak, salt bildirilmi&#; oldu&#;u iddias&#; Sonra da, gelenek duvar&#;; yani, yasan&#;n zaten en eski zamanlardan beri varoldu&#;u, ondan &#;üphe etmenin, atalara sayg&#;s&#;zl&#;k etmek, suç i&#;lemek oldu&#;u iddias&#;. Yasan&#;n yetkesi, kendisini &#;u savlarla temellendirir: Tanr&#; yasay&#; vermi&#;, atalar da onu ya&#;am&#;&#;lard&#;r. —Böyle bir i&#;lemin yüksek ak&#;lsall&#;&#;&#;, do&#;ru oldu&#;u tan&#;nm&#;&#; (yani çok s&#;k&#; bir elekten geçirilmi&#; upuzun bir deneyim yoluyla kan&#;tlanm&#;&#; ) ya&#;am biçimi kar&#;&#;s&#;nda, bilinci, ad&#;m ad&#;m geriletmek hedefini güder: öyle ki, tam bir içgüdü otomatizmine —ya&#;am sanat&#;ndaki her türden ustal&#;&#;&#;n, her türden yetkin ligin bu önko&#;uluna— ula&#;&#;ls&#;n. Ortaya Manu türünden bir yasa kitab&#; koymak demek, halk&#; bundan böyle usta olmaya, yetkin olmaya yöneltmek demektir, —en yüksek ya&#;am sanat&#;na özendirmek. Bunun için de ya&#;am&#;n bilinçsiz hale getirilmesi gerekir: bu, her kutsal yalan&#;n amac&#;d&#;r. Kastlar düzeni, en üst, egemen yasa, yaln&#;zca en üst düzeyde bir do&#;a düzeninin, do&#;a yasall&#;&#;&#;n&#;n kutsalla&#;t&#;r&#;lmas&#;d&#;r; bunun üzerinde de hiçbir tikel istemin, hiçbir «modern dü&#;ünce »nin sözü geçmez. Her sa&#;l&#;kl&#; toplumda, kendilerini kar&#;&#;l&#;kl&#; belirleyerek, fizyolojik olarak ayr&#;&#;m&#;&#; yönelimleri olan üç tip belirginle&#;ir; bunlardan her birinin kendi sa&#;l&#;kl&#;l&#;k ko&#;ullar&#;, kendi çal&#;&#;ma alan&#;, kendi yetkinlik duygusu ve ustal&#;k türü vard&#;r. Manu de&#;il, do&#;ad&#;r a&#;&#;rl&#;kl&#; olarak tinsel olanlar&#;, a&#;&#;rl&#;kl&#; olarak kas ve sinir konumlar&#; güçlü olanlar&#; ve ne birinde ne de ötekinde sivrilmeyen üçüncüleri, ortalamalar&#; biribirlerinden ay&#;ran, —sonuncular büyük ço&#;unluk, birinciler seçme az&#;nl&#;k. En üst. kast —bunlara en azlar ad&#;n&#; veriyorum—, yetkinlerin kast&#; olarak en azlar&#;n ayr&#;cal&#;kl&#; haklar&#;na sahiptir: mutlulu&#;u, güzelli&#;i ve iyili&#;i yeryüzünde temsil etmek, bu ayr&#;cal&#;klar aras&#;ndad&#;r. Ancak en tinsel insanlara izin verilmi&#;tir, güzelli&#;e sahip olmalar&#;, güzel olmalar&#; için: iyilik, yaln&#;zca onlarda zay&#;fl&#;k de&#;ildir. Pulchrum est paucorum hominum: iyilik bir ayr&#;cal&#;kt&#;r. Buna kar&#;&#;l&#;k, onlarda en az kabul edilecek &#;eyler, çirkin davran&#;&#;lar ya da karamsar bir bak&#;&#;, çirkinle&#;tiren bir gözdür—, ya da &#;eylerin toptan görünümleri kar&#;&#;s&#;nda bir k&#;zg&#;nl&#;k. K&#;zg&#;nl&#;k &#;andala'n&#;n ayr&#;cal&#;&#;&#;d&#;r; ayn&#; &#;ekilde, karamsarl&#;k da. «Dünya yetkindir —böyle konu&#;ur tinsel olanlar&#;n içgüdüsü, Evetleyici içgüdü —: yetkin olmayan ne varsa, bizim alt&#;m&#;zdaki her&#;ey, mesafe, mesafe tutkusu, hatta &#;andala'n&#;n kendisi de bu yetkinli&#;in birer parças&#;d&#;r» En tinsel insanlar, en güçlüler olarak, mutluluklar&#;n&#;, ötekilerin kendi bat&#;&#;lar&#;n&#; bulabilecekleri yerlerde bulurlar: labirentte, kendine ve ba&#;kalar&#;na sertlikte, denemede; onlar&#;n hazz&#;, kendi kendilerini zora ko&#;makta yatar: askerlik, onlarda do&#;a olur, gereksinim olur, içgüdü olur. Zor görevi ayr&#;cal&#;k sayarlar, yüklerle oynamay&#;, ötekileri dize getirmeyi, dinlenmeBilgi —bir askerlik biçimi. —Onlar, en sayg&#;n insan türüdür : bu, onlar&#;n en ne&#;eli, en sevimli tür olmalar&#;n&#; d&#;&#;ar&#;da b&#;rakmaz. Onlar egemendirler, istediklerinden dolay&#; de&#;il, varolduklar&#;ndan dolay&#;; onlar&#;n elinde de&#;ildir, ikinciler olmak. — ikinciler: bunlar, hakk&#;n bekçileri, düzenin ve güvenli&#;in koruyucular&#;d&#;r, bunlar soylu sava&#;ç&#;lard&#;r; her&#;eyden önce de Kral'd&#;r bu; sava&#;ç&#;n&#;n, yarg&#;c&#;n ve yasay&#; ayakta tutan&#;n en yüksek formülü. &#;kinciler, tinsellerin uygulay&#;c&#;lar&#;d&#;r, onlara en yak&#;n olanlar, egemenlik i&#;inin kaba yanlar&#;n&#; onlardan al&#;p üstlenenler, —onlar&#;n izleyicileri, sa&#; elleri, en iyi ö&#;rencileri. —Bütün bunlarda, bir kez daha söyleyelim, hiçbir istenmi&#;lik, hiçbir «yapma» yoktur; ba&#;ka tür1ü olan&#;d&#;r, yapma olan, —o zaman da do&#;aya haks&#;zl&#;k yap&#;l&#;rKastlar düzeni, düzeyler düzeni, yaln&#;zca ya&#;am&#;n kendi en üst yasas&#;n&#; formüle eder; bu üç tipin ay&#;rdedilmeleri toplumun ayakta tutulmas&#; için, daha yüksek ve en yüksek tiplerin olanakl&#; k&#;l&#;nmas&#; için zorunludur, —hak e&#;itsizli&#;idir, genel olarak haklar&#;n varolmas&#;n&#;n ilk ko&#;ulu. —Bir hak, bir ayr&#;cal&#;kt&#;r. Kendi varl&#;k türü içinde, her birinin kendi ayr&#;cal&#;klar&#; vard&#;r. Ortalamalar&#;n ayr&#;cal&#;kl&#; haklar&#;n&#; küçümsemeyelim. Yükseklere do&#;ru, ya&#;am gittikçe sertle&#;ir, —so&#;uk artar, sorumluluk artar. Yüksek bir kültür, bir piramittir: ancak geni&#; bir taban üzerinde durabilir, ilk varsaymas&#; gereken, güçlü ve sa&#;l&#;kl&#; olarak bütünle&#;mi&#; bir ortalamal&#;kt&#;r. El i&#;leri, ticaret, tar&#;m, bilim, sanatlar&#;n büyük bölümü, tek sözcükle meslek etkinliklerinin bütün hepsi, ancak bir ortalama yapabilme ve arzulama ile ba&#;da&#;&#;r; böyle bir&#;ey, istisnalar aras&#;nda yersiz dü&#;erdi, bunun için gerekli olan içgüdü, hem aristokratl&#;&#;&#; hem de anar&#;istli&#;i çelerdi. Ki&#;inin bir kamu yarar&#; olmas&#;, bir di&#;li, bir i&#;lev olmas&#;n&#;n, do&#;al bir belirlemesi vard&#;r: toplum de&#;il, en büyük ço&#;unlu&#;un yetisine sahip oldu&#;u mutluluk türüdür, onlar&#; zeki makinalar yapan. Ortalamalar için, ortalama olmak bir mutluluktur; tek bir &#;eyde ustal&#;k, do&#;al bir içgüdünün uzmanl&#;&#;&#;. Derin bir tin, ortalamal&#;&#;&#; kendi ba&#;&#;na bir itiraz konusu olarak görmeyi kendine lay&#;k saymazd&#;. Ortalamal&#;k, istisnalar&#;n varolabilmesinin ilk zorunlu&#;udur: yüksek bir kültürü belirleyen odur. istisnai insan, tam da ortalamalara yumu&#;ak bir tav&#;rla, olduklar&#; gibi ve. kendisinin de e&#;itleriymi&#; gibi davran&#;yorsa, bu salt bir yürek nezaketi de&#;ildir, —onun ödevidir bu Bugünün sürü sürücüleri aras&#;nda en nefret etti&#;im hangisi? Sosyalist sürücüler, &#;andala havarileri, i&#;çinin içgüdüsünü, hazz&#;n&#;, yetinme duyusunu, kendi küçük varl&#;klar&#;yla birlikte gömen, —onu k&#;skanç k&#;lan, ona kin ö&#;reten Haks&#;zl&#;k hiçbir zaman hak e&#;itsizli&#;inde yatmaz, «e&#;it» hak iddias&#;nda yatar Kötü nedir? Zaten söylemi&#;tim bunu: zay&#;fl&#;ktan, k&#;skançl&#;ktan, kinden do&#;an her&#;ey. —Anar&#;ist ile Hristiyan&#;n kökenleri, birdir
Sahiden de, fark yaratan, hangi amaç için yalan söylendi&#;i : bununla ki&#;inin bir&#;eyi korudu&#;u mu, y&#;kt&#;&#;&#; m&#;. Hristiyan ile. Anar&#;ist aras&#;nda tam bir e&#;itlik kurulabilir: bunlar&#;n amac&#;, içgüdüsü, ancak y&#;kmaya yönelir. Bunun kan&#;t&#;n&#; görmek için de tarihe bakmak yeter: iç buland&#;r&#;c&#; bir aç&#;kl&#;kla yat&#;yor bu kan&#;t tarihte Biraz önce bir dinsel yasama biçimini tan&#;d&#;k; bunun amac&#;, ya&#;am&#;n serpilmesinin en üst ko&#;ulu olarak, büyük bir toplum örgütlenmesini «bengile&#;»tirmekti, Hristiyanl&#;k ise, tam da içinde ya&#;am serpiliyor diye, böyle bir örgütlenmenin sonunu getirmeyi kendine misyon edindi. Orada, uzun deney ve belirsizlik zamanlar&#;n&#;n ak&#;lc&#; sonuçlar&#;, en uzaktaki yararlar için ortaya konacak, bunlar&#;n ürünleri olabildi&#;ince büyük, zengin, yetkin olarak hasadedilecekti: buradaysa, tersine, hasat ak&#;amdan sabaha zehirlenecek Aere perennius ayakta duran bir&#;ey, Imperium Romanum, o zamana dek zor ko&#;ullar alt&#;nda ula&#;&#;lm&#;&#; en yüce örgütlenme biçimi, onunla kar&#;&#;la&#;t&#;r&#;l&#;nca daha önceki, ve daha sonraki her&#;eyin bölük-pörçüklük, beceriksizlik, dikkatsizlik oldu&#;u biçim, —o kutsal anar&#;istler, «dünya»y&#;, yani Imperium Romanum'u y&#;kmay&#; kendilerine bir «iyi yürekli dinibütünlük gere&#;i» edindiler, ta&#; üstünde ta&#; kalmayas&#;ya, —hatta, Cermenler ve ba&#;ka ayaktak&#;mlar&#; onun üzerinde egemen olas&#;ya Hristiyan ve Anar&#;ist : ikisi de décadent, ikisi de bozucu, zehirleyici, güdükle&#;tirici, kan emici yoldan ba&#;ka biçimde etkide bulunmak elinden gelmeyen, ikisi de, duran, büyüklükle ayakta duran, dayan&#;kl&#;&#;&#; olan, ya&#;ama gelecek vaadeden her&#;eye kar&#;&#; ölümüne nefretin içgüdüsü Hristiyanl&#;k Imperium Romanum'un vampiriydi, —Romal&#;lar&#;n zaman&#; gelmi&#; olan büyük kültür için temel atma çabalar&#;n&#; ak&#;amdan sabaha da&#;&#;t&#;p yok etti. —Hâlâ anla&#;&#;lm&#;yor mu bu? Tan&#;d&#;&#;&#;m&#;z, ve Roma ta&#;ralar&#;n&#;n tarihinin de bize gittikçe daha iyi tan&#;tt&#;&#;&#; Imperium Romanum, bu, yüce üslubun hayran olunas&#; sanat yap&#;t&#;, bir ba&#;lang&#;çt&#;; yap&#;s&#;, biny&#;llar boyunca kendisini kan&#;tlas&#;n diye hesaplanm&#;&#;t&#;, —bugüne dek hiçbir yap&#; böyle kurulmam&#;&#;t&#;r, böylesine sub specie aeterni tarzda yap&#; kurmak hayal bile edilmemi&#;tir! —Bu örgütlenme, kötü imparatorlara bile, dayanabilecek kadar sa&#;lamd&#; : böyle yap&#;larda bireylerin rastlant&#;sall&#;&#;&#; söz sahibi olamazd&#;, —bütün büyük mimarinin ba&#; ilkesi. Ama, en yoz yozla&#;ma biçimine kar&#;&#; yeterince sa&#;lam de&#;ildi, Hristiyana kar&#;&#; Bu gizli solucan, gecede, siste ve anlam kaypakl&#;&#;&#;nda yana&#;arak herkese yap&#;&#;t&#;, herkesin hakiki &#;eylere olan yönelimini, genel olarak gerçekliklerle ilgili içgüdülerini emdi yuttu, bu ödlek, kad&#;ns&#; ve &#;eker tatl&#;s&#; çete, ad&#;m ad&#;m, bu muazzam yap&#;n&#;n «ruhlar&#;»n&#; ona yabanc&#;la&#;t&#;rd&#;, —o de&#;erli, o erkekçe soylu do&#;al&#;lar&#;. Roma'n&#;n davas&#;nda kendi davalar&#;n&#;, kendi yönelimlerini, kendi övünçlerini duyanlar&#;. Böcek yap&#;&#;kanl&#;&#;&#;, manast&#;r gizlili&#;i, cehennem, suçsuzlar&#;n kurban edilmesi, kan içme yoluyla unio mystica gibi karanl&#;k kavramlar, her&#;eyden önce de yava&#; yava&#; kar&#;&#;t&#;r&#;lan kin ate&#;i, &#;andala kininin ate&#;i — bu egemen oldu Roma'ya. daha ilk varolu&#; öncesi biçimlerine kar&#;&#; Epikuros'un sava&#; verdi&#;i din türü. Ki&#;i Lucretius'u okuyunca, Epikuros'un neyle sava&#;t&#;&#;&#;n&#; anlar; putataparl&#;k de&#;il, «Hristiyanl&#;k»t&#; bu, yani, ruhlar&#;n suç kavram&#;yla, ödek kavram&#;yla ve ölümsüzlük kavram&#;yla yozla&#;t&#;r&#;lmas&#;. — Yeralt&#; kültleriyle, bütün gizil Hristiyanl&#;kla sava&#;t&#;, —ölümsüzlü&#;ü yads&#;mak, o zamanlar gerçek bir kurtulu&#;tu. —Ve Epikuros kazanm&#;&#;t&#;. Roma &#;mparatorlu&#;unda sözü edilmeye de&#;er bütün tinler, Epikuros'çuydular: tam o s&#;rada Paulus ç&#;kt&#; ortaya Paulus, Roma'ya kar&#;&#;, «dünya»ya kar&#;&#;, etli canl&#;, deha olmu&#; &#;andala kini, Yahudi, bengi Yahudi par excellence Sezinledi&#;i, Yahudilikten kopmu&#; küçük Hristiyan tarikat hareketi arac&#;l&#;&#;&#;yla nas&#;l bir «dünya yang&#;n&#;m&#;n tutu&#;turulabilece&#;i, «çarm&#;htaki tanr&#;» simgesiyle bütün altta olanlar&#;, bütün gizli gizli ba&#;kald&#;ranlar&#;, imparatorluktaki bütün anar&#;ist kayna&#;malar&#;n miras&#;n&#; biraraya getirerek nas&#;l muazzam bir güç toplanabilece&#;iydi. «Felah Yahudiden gelir.» —Hristiyanl&#;k, her türlü yeralt&#; tap&#;nman&#;n, örne&#;in Büyük Ana, Osiris, Mithras kültlerinin sundu&#;undan daha fazlas&#;n&#; sunman&#;n, —ve onlar&#; toplayarak birle&#;tirmenin formülü: Paulus'un dehas&#;, bu sezgide yatar. Bu konudaki içgüdüsü öylesine kendinden emindi ki, bu &#;andala dinlerinin çekici tasar&#;mlar&#;n&#;, kendi uydurdu&#;u «Mesih»in hakikatine kar&#;&#; giri&#;ti&#;i ac&#;mas&#;z sald&#;r&#;yla onun a&#;z&#;na, yaln&#;z a&#;z&#;na da de&#;il, sokan —onu, bir Mithras rahibinin de anlayabilece&#;i bir hale sokan Paulus &#;am'da ya&#;ad&#;&#;&#; an buydu: birden kavrad&#;, «dünya»y&#; de&#;ersizle&#;tirmek için ölümsüzlük inanc&#;n&#; gereksedi&#;ini, «cehennem» kavram&#;n&#;n Roma üzerinde egemen olabilece&#;ini, —«öte» arac&#;l&#;&#;&#;yla ya&#;am&#;n öldürülebilece&#;ini Nihilist ve Hrist: bunlar uyakl&#;, yaln&#;zca uyakl&#; da de&#;il
| Из за большого объема этот материал размещен на нескольких страницах: 6 78 |
Заказать написание учебной работы