üssü rasyonel olan sayılar / ÜSLÜ SAYILAR. - ppt indir

Üssü Rasyonel Olan Sayılar

üssü rasyonel olan sayılar

Üslü İfade İşlem Kuralları

SORU 1:

\( 4^{49} \) sayısının yarısı kaçtır?

Çözümü Göster

Yarısını bulmak için sayıyı 2'ye bölelim.

\( \dfrac{4^{49}}{2} = \dfrac{(2^2)^{49}}{2} = \dfrac{2^{98}}{2} \)

\( = 2^{98 - 1} = 2^{97} \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 2:

Aşağıdaki üslü ifadelerin rasyonel sayı karşılıklarını bulalım.

\( (-2)^{-2}, (0,)^{-2}, (-3)^{-2}, (-2^{-2})^{-1} \)

Çözümü Göster

Her bir ifadeyi aşağıdaki şekilde sadeleştirebiliriz.

\( (-2)^{-2} \): Çift sayı üs parantez içindeki negatif işaretini pozitife çevirir.

\( (-2)^{-2} = 2^{-2} \)

İfadeyi paydaya alarak negatif üssü pozitife çevirebiliriz.

\( 2^{-2} = \dfrac{1}{2^2} = \dfrac{1}{4} \)


\( (0,)^{-2} \): İlk önce parantez içini kesirli bir ifadeye çevirelim.

\( (0,)^{-2} = \left( \dfrac{1}{8} \right)^{-2} \)

Paydadaki ifadeyi paya alarak negatif üssü pozitife çevirebiliriz.

\( \left( \dfrac{1}{8} \right)^{-2} = 8^2 = 64 \)


\( (-3)^{-2} \): Çift sayı üs parantez içindeki negatif işaretini pozitife çevirir.

\( (-3)^{-2} = 3^{-2} \)

İfadeyi paydaya alarak negatif üssü pozitife çevirebiliriz.

\( 3^{-2} = \dfrac{1}{3^2} = \dfrac{1}{9} \)


\( (-2^{-2})^{-1} \): Parantez içindeki ve dışındaki üsler çarpılır. Parantez içindeki negatif işaretinin parantez dışında tek sayı bir üssü alındığı için işaret negatif olarak kalır.

\( (-2^{-2})^{-1} = -2^2 = -4 \)

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 3:

\( \dfrac{2^{} + 2^{}}{2^{} - 2^{}} \) işleminin sonucunu bulalım.

Çözümü Göster

Pay ve paydadaki tüm terimleri en büyük ortak çarpanları cinsinden yazarak sadeleştirme yapalım.

\( \dfrac{2^4 \cdot 2^{} + 2^1 \cdot 2^{}}{2^2 \cdot 2^{} - 2^{}} \)

\( = \dfrac{16 \cdot 2^{} + 2 \cdot 2^{}}{4 \cdot 2^{} - 2^{}} \)

\( = \dfrac{18 \cdot 2^{}}{3 \cdot 2^{}} \)

\( = \dfrac{18}{3} = 6 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 4:

\( \dfrac{(-a^{5}) (-a)^{4} (-a)^{-2}}{(a^{-2})^{-1} (-a^{3})^{-2}} \) çarpımının sadeleştirilmiş halini bulalım.

Çözümü Göster

İşlemin sonucuna \( A \) diyelim ve ifadedeki her bir çarpanı ayrı ayrı sadeleştirelim.

\( (-a^5) = -a^5 \): Üs sadece \( a \)'ya uygulanır.

\( (-a)^4 = a^4 \): Çift sayı üs parantez içindeki negatif işaretini pozitife çevirir.

\( (-a)^{-2} = a^{-2} \): Çift sayı üs parantez içindeki negatif işaretini pozitife çevirir.

\( (a^{-2})^{-1} = a^2 \): Parantez içindeki ve dışındaki üsler çarpılır.

\( (-a^3)^{-2} = a^{-6} \): Parantez içindeki ve dışındaki üsler çarpılır. Çift sayı üs parantez içindeki negatif işaretini pozitife çevirir.

İfadeyi her bir çarpanın sadeleştirilmiş haliyle aşağıdaki şekilde yazabiliriz.

\( A = \dfrac{-a^5 \cdot a^4 \cdot a^{-2}}{a^2 \cdot a^{-6}} \)

Pay ve paydada sadece bir çarpanın işareti negatif olduğu için, negatif işaretini tutarak rasyonel ifadenin önüne alabiliriz.

\( A = -\dfrac{a^5 \cdot a^4 \cdot a^{-2}}{a^2 \cdot a^{-6}} \)

Pay ve paydadaki çarpanların tabanları aynı olduğu için üslerin toplamını alabiliriz.

\( A = -\dfrac{a^{5 + 4 - 2}}{a^{2 - 6}} = -\dfrac{a^{7}}{a^{-4}} \)

Pay ve paydadaki tabanlar aynı olduğu için paydadaki üssü paya negatif olarak çıkarabiliriz. Bunun sonucunda ifadenin en sade halini aşağıdaki gibi buluruz.

\( A = -a^{7 - (-4)} = -a^{11} \)

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 5:

\( \dfrac{(3^{-3})^2 (-3^3)^{-2}}{(-3^{-2}) (-3^{-2})^{-3}} \) çarpımının sadeleştirilmiş halini bulalım.

Çözümü Göster

İşlemin sonucuna \( A \) diyelim ve ifadedeki her bir çarpanı ayrı ayrı sadeleştirelim.

\( (3^{-3})^2 = 3^{-6} \): Parantez içindeki ve dışındaki üsler çarpılır.

\( (-3^3)^{-2} = 3^{-6} \): Çift sayı üs parantez içindeki negatif işaretini pozitife çevirir. Parantez içindeki ve dışındaki üsler çarpılır.

\( (-3^{-2}) = -3^{-2} \): Üs parantez dışında olmadığı için negatif işareti hariç sadece 3'e uygulanır.

\( (-3^{-2})^{-3} = -3^6 \): Parantez içindeki negatif işaretinin parantez dışında tek sayı bir üssü alındığı için işaret negatif olarak kalır. Parantez içindeki ve dışındaki üsler çarpılır.

İfadeyi her bir çarpanın sadeleştirilmiş haliyle aşağıdaki şekilde yazabiliriz.

\( A = \dfrac{3^{-6} \cdot 3^{-6}}{-3^{-2} \cdot -3^6} \)

Pay ve paydada iki çarpanın işareti negatif olduğu için birbirlerini götürürler ve tüm ifadenin işareti pozitife döner.

\( A = \dfrac{3^{-6} \cdot 3^{-6}}{3^{-2} \cdot 3^6} \)

Pay ve paydadaki çarpanların tabanları aynı olduğu için üslerin toplamını alabiliriz.

\( A = \dfrac{3^{-6 - 6}}{3^{-2 + 6}} = \dfrac{3^{}}{3^4} \)

Pay ve paydadaki tabanlar aynı olduğu için paydadaki üssü paya negatif olarak çıkarabiliriz. Bunun sonucunda ifadenin en sade halini aşağıdaki gibi buluruz.

\( A = 3^{ - 4} = 3^{} \)

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 6:

\( 5^{-1} \cdot ((-1)^2)^3 \cdot 2^{-2} \) işleminin sonucu kaçtır?

Çözümü Göster

Bir üslü ifadede çift sayı üs tabandaki negatif işaretini yutar.

Paydaki negatif üslü ifadeler paydaya, paydadaki negatif üslü ifadeler paya pozitif üslü olarak geçer.

Adım adım işlemleri gerçekleştirelim.

\( \dfrac{1}{5} \cdot (1)^3 \cdot \dfrac{1}{2^2} \)

\( = \dfrac{1}{5} \cdot 1 \cdot \dfrac{1}{4} \)

\( = \dfrac{1}{20} \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 7:

\( (-\dfrac{2^2}{3})^{-2} + 0^{3} \) işleminin sonucu kaçtır?

Çözümü Göster

Adım adım işlemleri gerçekleştirelim.

\( (-\dfrac{4}{3})^{-2} + 0 \)

Tabanı kesirli olan üslü bir ifadede pay ve payda aralarında yer değiştirirse üs işaret değiştirir.

\( (\dfrac{a}{b})^{-1} = \dfrac{b}{a} \)

Bir üslü ifadede çift sayı üs tabandaki negatif işaretini yutar.

\( = (-\dfrac{3}{4})^2 = \dfrac{9}{16} \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 8:

\( (\dfrac{3^{2^2}}{3^{-1}} + 13)^{\frac{1}{2}} \) işleminin sonucu kaçtır?

Çözümü Göster

Bir ifadenin üssü yine bir üslü ifade ise işlem yukarıdan aşağıya doğru yapılır.

\( (\dfrac{3^4}{3^{-1}} + 13)^{\frac{1}{2}} = (3^5 + 13)^{\frac{1}{2}} \)

\( = ^{\frac{1}{2}} = \sqrt{} = 16 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU 9:

\( 5^{a + 2} = \) olduğuna göre, \( 5^{a - 1} \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

Öncelikle \( 5^a \) ifadesinin değerini bulalım.

\( 5^{a} \cdot 5^2 = \)

\( 5^{a} = 10 \)

Değeri sorulan ifadede \( 5^a \) yerine 10 yazalım.

\( 5^{a - 1} = 5^{a} \cdot 5^{-1} \)

\( = 10 \cdot \dfrac{1}{5} = 2 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 3a + \dfrac{1}{3a} = 12 \) olduğuna göre, \( \dfrac{81a^4 + 1}{9a^2} \) işleminin sonucu kaçtır?

Çözümü Göster

\( \dfrac{81a^4}{9a^2} + \dfrac{1}{9a^2} = 9a^2 + \dfrac{1}{9a^2} \)

\( 3a + \dfrac{1}{3a} = 12 \) ifadesinin karesini alalım.

\( 9a^2 + 2 \cdot 3a \cdot \dfrac{1}{3a} + \dfrac{1}{9a^2} = \)

\( 9a^2 + 2 + \dfrac{1}{9a^2} = \)

\( 9a^2 + \dfrac{1}{9a^2} = \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( x + \dfrac{1}{x} + 1 = 0 \) olduğuna göre,

\( x^{22} + \dfrac{1}{x^{43}} + 10 \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

\( x + \dfrac{1}{x} + 1 = 0 \) eşitliğinin her iki tarafını \( x \) ile çarpalım.

\( x^2 + 1 + x = 0 \)

Bu eşitliğin her iki tarafını \( (x - 1) \) ile çarpalım.

\( x \ne 1 \) olmak üzere,

\( (x - 1)(x^2 + x + 1) = 0 \)

\( x^3 - 1 = 0 \)

\( x^3 = 1 \)

Sorudaki ifadeyi düzenleyelim.

\( x^{22} + \dfrac{1}{x^{43} + 10} \)

\( = (x^3)^7 \cdot x + \dfrac{1}{(x^3)^{14} \cdot x} + 10 \)

\( = 1^7 \cdot x + \dfrac{1}{1^{14} \cdot x} + 10 \)

\( = x + \dfrac{1}{x} + 10 \)

\( x + \dfrac{1}{x} + 1 = 0 \Longrightarrow x + \dfrac{1}{x} = -1 \) değerini yerine koyalım.

\( = -1 + 10 = 9 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 5y - 3x = 4 \) olduğuna göre,

\( \dfrac{8^x}{32^y} \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

Sorudaki ifadenin payını ve paydasını 2 tabanına çevirelim.

\( \dfrac{8^x}{32^y} = \dfrac{(2^3)^x}{(2^5)^y} = \dfrac{2^{3x}}{2^{5y}} \)

\( = 2^{3x - 5y} = 2^{-(5y - 3x)} \)

Üste parantez içindeki ifadenin değeri 4 olarak verilmiştir.

\( = 2^{-4} = \dfrac{1}{16} \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( \dfrac{-2^{18} - 2^{19} - 2^{20}}{2^{14} - 2^{18} + 2^{17}} \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

Payı \( 2^{18} \) parantezine, paydayı \(2^{14} \) parantezine alalım.

\( \dfrac{2^{18} \cdot (-1 - 2^1 - 2^2)}{2^{14} \cdot (1 - 2^4 + 2^3)} \)

\( = \dfrac{2^{18} \cdot (-7)}{2^{14} \cdot (-7)} \)

\( = 2^{18 - 14} = 2^4 = 16 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( \dfrac{(-x^2)^5 \cdot (-x^5)^2 \cdot (-x^{-2})^5}{(-x^2)^4 \cdot (-x^5)^{-3}} \) ifadesinin en sade hali nedir?

Çözümü Göster

Bir üslü ifadede çift sayı üs tabandaki negatif işaretini yutar.

\( \dfrac{-x^{10} \cdot x^{10} \cdot (-x^{})}{x^8 \cdot (-x^{})} \)

Negatif işaretlerini parantezden çıkarırsak tüm ifadenin işareti negatif olur.

\( = -\dfrac{x^{10} \cdot x^{10} \cdot x^{}}{x^8 \cdot x^{}} \)

\( = -\dfrac{x^{10 + 10 - 10}}{x^{8 - 15}} = -\dfrac{x^{10}}{x^{-7}} \)

\( = -x^{(-7)} = -x^{17} \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( \dfrac{3^{n + 2} + 3^{n + 1} - 3^n}{3^n - 3^{n - 1}} \) ifadesinin eşiti kaçtır?

Çözümü Göster

Payı \( 3^n \), paydayı \( 3^{n - 1} \) parantezine alalım.

\( \dfrac{3^n \cdot (3^2 + 3 - 1)}{3^{n - 1} \cdot (3 - 1)} \)

\( = \dfrac{3^n \cdot 11}{3^{n - 1} \cdot 2} \)

\( = \dfrac{3^{n - (n - 1)} \cdot 11}{2} \)

\( = \dfrac{3 \cdot 11}{2} = \dfrac{33}{2} \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( a = 5^{-3}, \quad b = 10^{-4}, \quad c = (-2)^{-3} \)

olduğuna göre, \( \dfrac{a \cdot c}{b} \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

Sayıları yerlerine yazalım.

\( \dfrac{5^{-3} \cdot (-2)^{-3}}{10^{-4}} \)

Paydaki negatif üslü ifadeler paydaya, paydadaki negatif üslü ifadeler paya pozitif üslü olarak geçer.

\( = \dfrac{10^4}{5^3 \cdot (-2)^3} \)

\( = \dfrac{10 \cdot 10 \cdot 10 \cdot 10}{5 \cdot 5 \cdot 5 \cdot (-2) \cdot (-2) \cdot (-2)} \)

\( = \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( a \) ve \( b \) sıfırdan farklı reel sayılar olmak üzere,

\( 2^a = 7^b \) olduğuna göre, \( 32^{\frac{2a}{5b}} \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

\( 32^{\frac{2a}{5b}} = (2^5)^{\frac{2a}{5b}} \)

\( = 2^{5 \cdot \frac{2a}{5b}} = 2^{\frac{2a}{b}} \)

\( = (2^a)^{\frac{2}{b}} \)

\( 2^a \) yerine \( 7^b \) yazalım.

\( = (7^b)^{\frac{2}{b}} = 7^{b \cdot \frac{2}{b}} \)

\( = 7^2 = 49 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 3^{a + 1} = 6^a, \quad 3^b = 4 \)

olduğuna göre, \( (2^{b + 1})^a \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

\( 6^a = 3^a \cdot 2^a \) yazalım.

\( 3^a \cdot 3 = 3^a \cdot 2^a \)

\( 2^a = 3 \)

\( (2^{b + 1})^a \) ifadesinde üslerin yerlerini değiştirelim.

\( (2^{b + 1})^a = (2^a)^{b + 1} \)

\( = 3^{b + 1} = 3^b \cdot 3 \)

\( = 4 \cdot 3 = 12 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( \dfrac{2^a + 1}{3} = x \) olduğuna göre, \( 2^a \cdot (2^{-a} + 1) \) ifadesinin \( x \) cinsinden değeri nedir?

Çözümü Göster

\( 2^a \) değerini \( x \) cinsinden yazalım.

\( 2^a + 1 = 3x \Longrightarrow 2^a = 3x - 1 \)

Değeri sorulan ifadede \( 2^a \)'yı parantez içine dağıtalım.

\( 2^a \cdot 2^{-a} + 2^a = 2^0 + 2^{a} \)

\( = 1 + 3x - 1 = 3x \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 14^{a + 2} = 2^{a - 1} \) olduğuna göre, \( 7^a \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

\( 14 \) tabanını \( 2 \cdot 7 \) olarak ayıralım.

\( 2^{a + 2} \cdot 7^{a + 2} = 2^{a - 1} \)

\( 2^{a} \cdot 2^2 \cdot 7^a \cdot 7^2 = 2^{a} \cdot 2^{-1} \)

\( 2^{a} \) çarpanları sadeleşir.

\( 2^2 \cdot 7^a \cdot 7^2 = \dfrac{1}{2} \)

\( 7^a = \dfrac{1}{8 \cdot 49} = \dfrac{1}{} \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

Anıl yerde duran topu havaya atıyor. Top \( 2^{10} \) cm yükseldikten sonra yere düşüyor ve yere her çarpışından sonra önceki yüksekliğinin \( \frac{1}{4} \) katı kadar yükseliyor.

Buna göre top yere kaçıncı çarpışında toplam \( 21 \cdot 2^7 \) cm mesafe katetmiştir?

Çözümü Göster

Topun yükselirken ve düşerken aldığı mesafeler aynıdır.

İlk yükseklik \( 2^{10} \), ikinci yükseklik \( \frac{2^{10}}{4} = 2^8 \), üçüncü yükseklik \( \frac{2^{8}}{4} = 2^6 \) olur ve 4'e bölünerek devam eder.

Topun yere 1. çarpışında toplam mesafe:

\( 2^{10} + 2^{10} = 2^{11} \)

Topun yere 2. çarpışında toplam mesafe:

\( 2^{11} + 2^8 + 2^8 = 2^8 \cdot (8 + 1 + 1) \)

\( = 10 \cdot 2^8 = 5 \cdot 2^9 \)

Topun yere 3. çarpışında toplam mesafe:

\( 5 \cdot 2^9 + 2^6 + 2^6 = 2^6 \cdot (40 + 1 + 1) \)

\( = 42 \cdot 2^6 = 21 \cdot 2^7 \)

Buna göre top yere 3. çarpışında toplam \( 2^7 \cdot 21 \) cm mesafe katetmiştir.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 3^{a} = 5^b \) olduğuna göre, \( 3^{\frac{a + b}{b}} + 5^{\frac{a + b}{a}} \) toplamının değeri kaçtır?

Çözümü Göster

\( 3^{\frac{a + b}{b}} + 5^{\frac{a + b}{a}} = 3^{\frac{a}{b} + \frac{b}{b}} + 5^{\frac{a}{a} + \frac{b}{a}} \)

\( = 3^{\frac{a}{b} + 1} + 5^{1 + \frac{b}{a}} \)

\( = 3^{\frac{a}{b}} \cdot 3 + 5 \cdot 5^{\frac{b}{a}} \)

\( = (3^a)^{\frac{1}{b}} \cdot 3 + 5 \cdot (5^b)^{\frac{1}{a}} \)

\( 3^{a} = 5^b \) eşitliğini kullanalım.

\( = (5^b)^{\frac{1}{b}} \cdot 3 + 5 \cdot (3^a)^{\frac{1}{a}} \)

\( = 5^{\frac{b}{b}} \cdot 3 + 5 \cdot 3^{\frac{a}{a}} \)

\( = 5 \cdot 3 + 5 \cdot 3 = 30 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 9^x \cdot 8^y = ^y \) olduğuna göre,

\( \dfrac{x - y}{x + y} \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

\( 9^x = \dfrac{^y}{8^y} = (\dfrac{}{8})^y \)

\( 9^x = 81^y \)

\( 3^{2x} = 3^{4y} \)

Tabanları eşit ve -1, 0, 1'den farklı iki üslü ifade birbirine eşitse üsler birbirine eşittir.

\( 2x = 4y \Longrightarrow x = 2y \)

Verilen ifadede \( x = 2y \) yazalım.

\( \dfrac{x - y}{x + y} = \dfrac{2y - y}{2y + y} \)

\( = \dfrac{y}{3y}= \dfrac{1}{3} \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 5^a = 7^b, \quad x = \dfrac{a^2 + ab}{ab} \)

olduğuna göre, \( 5^x \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

\( x = \dfrac{a^2}{ab} + \dfrac{ab}{ab} \)

\( = \dfrac{a}{b} + 1 \)

\( \dfrac{a}{b} = x - 1 \)

Birinci eşitliğin iki tarafının \( \frac{1}{b} \). kuvvetini alalım.

\( (5^a)^{\frac{1}{b}} = (7^b)^{\frac{1}{b}} \)

\( 5^{\frac{a}{b}} = 7 \)

\( 5^{x - 1} = 7 \)

\( \dfrac{5^x}{5} = 7 \)

\( 5^x = 35 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 3a + 2b = 22 \)

\( (0,)^a = (0,2)^b \) olduğuna göre, \( a + b \) toplamı kaçtır?

Çözümü Göster

Ondalık gösterimdeki sayıları kesre çevirelim.

\( 0, = \dfrac{16}{} = \dfrac{1}{} = 5^{-4} \)

\( 0,2 = \dfrac{2}{10} = \dfrac{1}{5} = 5^{-1} \)

\( 5^{-4a} = 5^{-b} \)

Tabanları eşit ve -1, 0, 1'den farklı iki üslü ifade birbirine eşitse üsler birbirine eşittir.

\( -4a = -b \Longrightarrow 4a = b \)

Soruda verilen birinci eşitlikte \( b = 4a \) yazalım.

\( 3a + 2b = 3a + 8a = 22 \)

\( a = 2 \)

\( b = 4a = 8 \)

Buna göre \( a + b = 2 + 8 = 10 \) olur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( x = 3^a - 4 \)

\( y = 9^a - 15 \)

olduğuna göre \( y \)'nin \( x \) cinsinden değeri kaçtır?

Çözümü Göster

\( 3^a \)'yı birinci ifadede yalnız bırakalım.

\( 3^a = x + 4 \)

\( 3^a \)'yı ikinci ifadede yerine yazalım.

\( y = 9^a - 15 = 3^{2a} - 15 \)

\( = (x + 4)^2 - 15 \)

\( = x^2 + 8x + 16 - 15 \)

\( = x^2 + 8x + 1 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( X = 32^{0,4} + 81^{0,25} \)

\( Y = 49^{0,5} - 25^0 \)

olduğuna göre, \( X \cdot Y \) kaçtır?

Çözümü Göster

\( X = (2^5)^{0,4} + (3^4)^{0,25} \)

\( = 2^{5 \cdot 0,4} + 3^{4 \cdot 0,25} \)

\( = 2^2 + 3^1 = 7 \)

\( Y = (7^2)^{0,5} - 25^0 \)

\( = 7^{2 \cdot 0,5} - 1 \)

\( = 7^1 - 1 = 6 \)

\( X \cdot Y = 7 \cdot 6 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 4^x + 2 = a \)

\( 2^{x + 1} - 3 = b \)

olduğuna göre, \( a \)'nın \( b \) cinsinden eşiti kaçtır?

Çözümü Göster

\( 2^x \)'i ikinci ifadede yalnız bırakalım.

\( 2^x \cdot 2 - 3 = b \)

\( 2^x = \dfrac{b + 3}{2} \)

\( 2^x \)'i birinci ifadede yerine yazalım.

\( 4^x + 2 = (2^2)^x + 2 = a \)

\( (2^x)^2 + 2 = a \)

\( (\dfrac{b + 3}{2})^2 + 2 = a \)

\( a = \dfrac{b^2 + 6b + 9}{4} + 2 \)

\( = \dfrac{b^2 + 6b + 17}{4} \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

yılının başında bahçesine \( 4^4 \) cm boyunda bir ağaç diken Ayla yılının sonunda ağacın boyunu \( 16^3 \) cm olarak ölçüyor.

Buna göre, ağacın yılları arasındaki yıllık ortalama uzama miktarı kaçtır?

Çözümü Göster

yılı başındaki boy: \( 4^4 = 2^8 \)

yılı sonundaki boy: \( 16^3 = 2^{12} \)

yılının başından yılının sonuna kadar 15 tam yıl süre geçmiştir.

Yıllık ortalama uzama miktarını bulmak için boydaki toplam değişimi yıl sayısına bölelim.

\( \dfrac{2^{12} - 2^8}{15} \)

\( = \dfrac{2^8 \cdot (2^4 - 1)}{15} \)

\( = 2^8 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( \dfrac{1}{3 \cdot 17^{x - y} + 1} + \dfrac{3}{17^{y - x} + 3} \) işleminin sonucu kaçtır?

Çözümü Göster

\( 17^{x - y} = a \) diyelim.

\( 17^{y - x} = 17^{-(x - y)} = \dfrac{1}{a} \) olur.

\( \dfrac{1}{3a + 1} + \dfrac{3}{\frac{1}{a} + 3} \)

\( = \dfrac{1}{3a + 1} + \dfrac{3}{\frac{1 + 3a}{a}} \)

\( = \dfrac{1}{3a + 1} + \dfrac{3a}{1 + 3a} \)

\( = \dfrac{1 + 3a}{3a + 1} = 1 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 49^a = 36^b = 42 \) olduğuna göre,

\( \dfrac{4ab}{a + b} \) kaçtır?

Çözümü Göster

\( 49^a = 42 \)

\( 7^{2a} = 7 \cdot 6 \)

\( \dfrac{7^{2a}}{7} = 7^{2a - 1} = 6 \)

\( 36^b = 42 \)

\( 6^{2b} = 7 \cdot 6 \)

\( \dfrac{6^{2b}}{6} = 6^{2b - 1} = 7 \)

6 yerine \( 7^{2a - 1} \) yazalım.

\( (7^{2a - 1})^{2b - 1} = 7 \)

\( 7^{(2a - 1)(2b - 1)} = 7^1 \)

Tabanları eşit ve -1, 0, 1'den farklı iki üslü ifade birbirine eşitse üsler birbirine eşittir.

\( (2a - 1)(2b - 1) = 1 \)

\( 4ab - 2a - 2b + 1 = 1 \)

\( 4ab = 2a + 2b \)

\( 2ab = a + b \)

Soruda istenen ifadede yerine yazalım.

\( \dfrac{4ab}{a + b} = \dfrac{2(a + b)}{a + b} = 2 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( a^{x + 2} = 4^2, \quad b^{x + 3} = 2^4 \)

olduğuna göre, \( (\frac{a}{b})^{x^2 + 5x + 6} \) kaçtır?

Çözümü Göster

Değeri sorulan ifadeyi düzenleyelim.

\( (\dfrac{a}{b})^{x^2 + 5x + 6} = \dfrac{a^{x^2 + 5x + 6}}{b^{x^2 + 5x + 6}} \)

\( x^2 + 5x + 6 = (x + 2)(x + 3) \)

\( = \dfrac{a^{(x + 2)(x + 3)}}{b^{(x + 2)(x + 3)}} = \dfrac{(a^{x + 2})^{x + 3}}{(b^{x + 3})^{x + 2}} \)

Soruda verilen değerleri yerlerine yazalım.

\( = \dfrac{(4^2)^{x + 3}}{(2^4)^{x + 2}} = \dfrac{2^{4(x + 3)}}{2^{4(x + 2)}} \)

\( = 2^{4x + 12 - 4x - 8} \)

\( = 2^4 = 16 \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( 10^a = 2 \)

\( 10^b = 3 \)

\( 10^x = 45 \)

olduğuna göre, \( x \)'in \( a \) ve \( b \) cinsinden değeri kaçtır?

Çözümü Göster

45 sayısını asal çarpanlarına ayıralım.

\( 45 = 3^2 \cdot 5 \)

Soruda 3'ün eşiti verilmiş olsa da 5 için bir değer verilmediğini görüyoruz.

Bu durumda 5'i 10 ve 2 cinsinden yazalım.

\( 45 = \dfrac{3^2 \cdot 10}{2} \)

Tüm sayıların soruda verilen karşılıklarını yazalım.

\( 10^x = \dfrac{(10^b)^2 \cdot 10}{10^a} \)

\( 10^x = \dfrac{10^{2b} \cdot 10}{10^a} \)

\( 10^x = 10^{2b + 1 - a} \)

Tabanları eşit ve -1, 0, 1'den farklı iki üslü ifade birbirine eşitse üsler birbirine eşittir.

\( x = 2b + 1 - a \) bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin


SORU

\( a^4 - a^2 - 4 = 0 \) olduğuna göre, \( a^6 - 2a^4 - 3a^2 \) ifadesinin değeri kaçtır?

Çözümü Göster

Verilen denklem üzerinde işlemler yaparak soruda istenen ifadeye ulaşmaya çalışalım.

Denklemin iki tarafını \( a^2 \) ile çarpalım.

\( a^6 - a^4 - 4a^2 = 0 \)

İstenen ifadeye ulaşmak için \( a^2 - a^4 \) terimine ihtiyacımız var.

Bu terimi elde etmek için ilk denklemi kullanalım.

\( a^4 - a^2 = 4 \)

\( a^2 - a^4 = -4 \)

Bulduğumuz iki eşitliği taraf tarafa toplayalım.

\( a^6 - 2a^4 - 3a^2 = -4 \) olarak bulunur.

Soru sorun   Soruda hata bildirin

Rasyonel sayılarda üslü ifadeler: Rasyonel sayıların üssü nasıl alınır?

Rasyonel ifade biçiminde bulunan üslü sayılar ile işlem yaparken, önce pay ile paydada aynı tabanlar ile aynı üslerin bulunup bulunmadığına bakılır. Eğer ki hem payda hem de paydada aynı tabanlar mevcutsa, bu tabanların üzerinde kolay bir şekilde çıkarma işlemi yapılarak bunlar tek taban halinde gösterilebilirler. Aynı şekilde hem pay hem de paydada "üssü aynı olan sayılar" varsa, bu üslerin tabanları da birbirine bölünmek suretiyle tek taban haline getirilmelidir. Bu şekilde rasyonel ifade olabileceği en sade şekline gelmiş olur.

Rasyonel Sayılarda Üslü İfadeler

Rasyonel sayılarda üslü ifadeler, pay ile paydasında üslü sayılar bulunan ifadelere denmektedir. Bu işlemleri yapmak için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Örnek olarak pay ve paydada aynı üsler varsa tabanlar üzerine çıkartma işlemi uygularız. Eğer pay ve paydada eşitlik yoksa da bunları eşitleme işlemini öne koyarız.

Rasyonel Sayıların Üssü Nasıl Alınır?

Rasyonel sayıların üssünü almak oldukça basit bir işlemdir. Bunun için tekrarlanan çarpma işlemlerini birleştirerek üslü rasyonel sayı haline getiririz. Örnek ile açıklamak gerekirse eğer:



Örnekte aynı sayının dört kere çarpıldığını görmekteyiz. Bu yüzden biz de bu dört çarpımı üslü olarak şu şekilde gösteririz:

Rasyonel Sayının Kökü Nasıl Bulunur?

Pay ve paydaların birbirinden ayrı olarak kareköklerini alarak bulabiliriz. Yani, payın karekökünü alıp paya, paydanın karekökünü de bulup paydaya yazarız. Oldukça basit bir işlemdir ve şu şekilde yapılır:

Rasyonel Sayılarda Negatif Üs

Üsleri negatif olan tam sayıların tabanları, payı 1 olan bir rasyonel sayının paydasıdırlar. Üs ise bu rasyonel sayının üssü şeklindedir.

Rasyonel sayılarda üslü ifadeler, örnekleri ve konu anlatımı: Rasyonel sayıların üssü nasıl alınır?

Birçok örnek görselle de desteklediğimiz, rasyonel sayılarda üslü ifadeler konu anlatımına uygun olarak hazırladığımız yazımızı sizler için hazırladık. İşte, rasyonel sayılarda üslü ifadeler hakkında tüm detaylar…

Rasyonel Sayılarda Üslü İfadeler

a/b şeklinde gösterilen bir rasyonel sayının kuvveti o sayının kendisiyle olan çarpımını ifade eder ve bu kuvvet hem paya hem de paydaya aittir. Aşağıda vermiş olduğumuz görselde bu açıklamanın örneğini bulabilirsiniz.

Rasyonel Sayıların Üssü Nasıl Alınır?

Bilindiği gibi matematikte bir sayının kendisiyle olan çarpımının kısa yoldan gösterilmesine üslü sayılar; yapılan bu işleme de bir sayının üssünü alma adı verilmektedir. Peki, rasyonel sayıların üssü nasıl alınır? Aşağıda verdiğimiz örnek görselde bir rasyonel sayının kendisiyle olan çarpımını ve bu işlemin üslü ifade olarak gösterilmesini görebilirsiniz.

Rasyonel Sayılarda Negatif Üs

Bir rasyonel sayının üssü negatif olduğunda; kesirli olan sayının payı ile paydası yer değiştirir ve kuvvet işaret değiştirir. Aşağıdaki örnekte bu tanımın detaylarını bulabilirsiniz.

Rasyonel Üslü Sayıların Değerini Bulalım: Negatif Birim Kesirli Kuvvetler

If you're seeing this message, it means we're having trouble loading external resources on our website.

Bağlandığınız bilgisayar bir web filtresi kullanıyorsa, *seafoodplus.info ve *seafoodplus.info adreslerinin engellerini kaldırmayı unutmayın.

9 üzeri -½ ve 27 üzeri -⅓ gibi, kuvveti negatif birim kesir olan üslü sayıların değerini bulalıseafoodplus.infoal video Sal Khan tarafından hazırlanmıştır.

Video açıklaması

Kesirli üslere ilişkin alıştırmalar yapmaya devam edeceğiz, ancak bu videoda biraz daha zor örnekler var. 9 üssü 1/2'nin 3'e eşit olduğunu biliyoruz. Çünkü 3 çarpı 3 eşittir 9. Bu da 9'un pozitif karekökü nedir demekle aynı şey. Eğer 9'un eksi 1/2. kuvvetini alsaydım o zaman ne olurdu? Bakalım ne olacak ? Şimdi negatif kesirli üssümüz var. Eksi işareti sizi ürkütmesin. Adım adım düşünelim, bir an için bunun kesir olduğunu unutun. Sadece negatif işaretine bakın. Negatif bir üs. Üssün negatif olması, bunun 1 bölü 9 üssü 1/2'ye eşit olması anlamını taşıyor. Üs negatif, dolayısı ile 1 bölü diye yazıyoruz, bunların ikisini de pembe renkle yazıyorum. 9 üssü 1/2'nin 3'e eşit olduğunu biliyoruz. Yani bu da eşittir 1/3. Biraz daha zor bir örnek düşünelim: Eksi 27 üssü eksi 1/3. İsterseniz Videoyu burada durdurup bunun nasıl çözüleceğini düşünebilirsiniz. Hatırlayalım, üste yer alan eksi işaretinden kurtulmak için tersini alıyor y ani 1 bölü olarak yazıyor ve üssü de pozitife çeviriyorduk. Bu eşittir 1 bölü üssü 1/3 olacak. Hala eksi var diye gözünüz mü korkuyor, korkmayın, burada bize sorduğu aslında çok basit: Hangi sayıyı 1 ile ve 3 kere kendisi ile çarparsam eder? 3'ün 3. kuvvetinin eşittir 3 çarpı 3 çarpı 3 olduğunu ve bunun da artı 27'ye eşit olduğunu biliyoruz. Bu iyi bir ip ucu. Peki Eksi 3'ün 3. kuvveti ne olurdu? Hemen bakalım. -3 çarpı -3 çarpı -3 çarpı -3 eşittir artı 9, çarpı -3 eşittir Yani buradaki soru işaretinin yerine gelecek sayıyı bulduk. -3 çarpı -3 çarpı -3 eşittir Yani 'nin 1/3. kuvveti, yani kare içine aldığım bu bölüm, 3'e eşittir. Böylece bu da eşittir 1 bölü Bu da eşittir -1/3.

nest...

batman iftar saati 2021 viranşehir kaç kilometre seferberlik ne demek namaz nasıl kılınır ve hangi dualar okunur özel jimer anlamlı bayram mesajı maxoak 50.000 mah powerbank cin tırnağı nedir